خصوصیات ساختار لعاب مات برای کاشی پرسلان

ترجمه : مهندس محمد حسین خدابخش – کاشی پرسلانی

چاپ شده در شماره 54 نشریه سرامیک و ساختمان

امروزه انواع کاشی پرسلانی پر کاربرد ترین نوع کاشی و سرامیک در جهان است و استفاده از آن به عنوان کف پوش ، دیوار پوش و … مستلزم بهینه سازی خواص گاه متضاد این محصول استراتژیک است.

همچنین استفاده از ابزار آلات نصب کاشی پرسلانی مانند همتراز کاشی ، صلیب کاشی و … در بهتر اجرا کردن این محصول ما را یاری می کند.

بنابراین تولید کنندگان صنعت کاشی و سرامیک نیازمند انواع مختلفی از لعاب هستند که بتواند خصوصیات کیفی مورد نیاز آنها را تامین کند.

برای پوشش کف در محیط های پر تردد ، ما نیازمند لعاب هایی هستیم که پوششی مات با مقاومت لغزش بالا ارائه دهد.

اما به طور همزمان در هنگام لمس صاف بوده و یا بهتر است بگوییم زیر نبوده و مقاومت بالایی در برابر لک داشته باشد.

این خواص علاوه بر شرایط تولید و پخت به ترکیب مواد اولیه تشکیل دهنده لعاب و هم چنین به اندازه ی ذرات بستگی دارد.

ترکیب لعاب معمولا از انواع فریت و مواد اولیه کریستالی مختلف مانند فلدسپات ، نفلین ، کوراندوم و ولاستونیت تشکیل شده اند.

در مرحله پخت، تغییرات فیزیکوشیمیایی متعددی رخ می دهد که این تغییرات انجام شده، مسئول خواص نهایی لعاب است.

بسته به ترکیب شیمیایی، فریت ها می توانند مقادیر بیشتر یا کمتری از انواع مواد کریستالی مانند سیلیکات ها و آلومینوسیلیکات ها را در خود حل کنند.

فلدسپات ها، تشکیل فاز شیشه ای را تقویت می کنند، در حالی که کوراندوم معمولا به عنوان یک ماده بی اثر عمل می کند.

علاوه بر این در نواحی تماس بین ذرات مختلف، فازهای کریستالی جدیدی نیز می توانند تشکیل شوند که به خواص نهایی کاشی نیز کمک می کند.

در این مطالعه، از دو نوع کتاب لعاب استفاده شده است که هریک از اجزای آن به طور سیستماتیک برای تعیین اثر حاصل بر خواص نهایی به ویژه احساس لامسه و نرم بودن سطحی مقاومت در برابر لغزش و لک پذیری و میزان براق بودن، مورد بررسی قرار گرفت تا تاثیر هریک از مواد اولیه بر روی لعاب مورد سنجش قرار گیرد.

سطح لعاب با میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و پراش اشعه ایکس (XRD) مورد بررسی قرار گرفت و میزان اتصال بافت سطح بیسکوییت کاشی و لعاب توسط SEM مشاهده شد.

همچنین مقاومت در برابر لغزش کاشی ها به عنوان یک فاکتور مهم در نظر گرفته شد.

همچنین، این ویژگی ها فقط به فازهای کریستالی موجود در سطح لعاب مربوط نمی شوند بلکه عواملی همچون اندازه و مورفولوژی متفاوت کریستال های تشکیل شده، جهت گیری ترجیحی برخی کریستال ها و همچنین به دلیل ویسکوزیته ظاهری، لعاب نیز انعکاس پرتو ایکس را تشدید می کنند و بر روی این خواص تاثیر می گذارد.

فرآیند تجربی

این مطالعه با استفاده از دو لعاب پایه که در تولید کاشی های پرسلانی استفاده می شوند، انجام شد که این لعاب ها دارای افکت مات بودند.

لعاب ها با فریت های مختلف و مواد اولیه کریستالی فرموله شدند. یک لعاب حاوی فریم باریم بود، در حالی که دیگری با مخلوطی از فریت کلسیم-منیزیم و فریت واکنشی حاوی روی فرموله شده بود.

برای بررسی تاثیر مواد اولیه کریستالی بر خواص نهایی لعاب، هر دو ترکیب با افزایش و کاهش هریک از مواد اولیه در محدوده ی 50± درصد اصلاح شدند و نسبت بین بقیه مواد اولیه در هر ترکیب بندی لعاب حفظ شد.

ترکیباتی که در آن ماده اولیه اصلاح شده است به شرح زیر است :

• ولاستونیت (Wo)
• کوراندوم (Co)
• فلدسپات سدیم (Fd)
• خاک رس (Ar)

رویه آزمایشی

لعاب ها از مخلوط مواد اولیه با روش آسیاب تر، با محتوای جامدات به میزان 70 درصد وزنی، در آسیاب آزمایشگاهی با گلوله های آلومینایی، با استفاده از سدیم کربوکسی متیل سلولز به عنوان چسب و سدیم تری پلی فسفات به عنوان روانساز، هر دو به نسبت 0.2 درصد تهیه شد.

مخلوط ها تا زمانی که بعد از الک، حدود 1 درصد وزنی روی الک با دهانه مش 45 میکرومتر باقی بماند آسیاب شدند.

هر لعاب با استفاده از یک اپلیکاتور با دهانه 450 میکرومتر روی بدنه کاشی پرسلانی صنعتی اولیه اعمال شد.

قطعات لعاب دار در کوره احتراقی پایلوت در دمای بیشینه 1210 درجه سانتیگراد پخته شدند.